Op 30 juni 2025 is de regering het eens geraakt over de krijtlijnen van de in het regeerakkoord aangekondigde meerwaardebelasting op financiële activa. Op basis van de in de pers gecommuniceerde informatie kunnen deze krijtlijnen als volgt worden samengevat.
Wat?
De nieuwe meerwaardebelasting (in het regeerakkoord vermeld als 'solidariteitsbijdrage’) zal vanaf 1 januari 2026 worden ingevoerd in de personenbelasting en in de rechtspersonenbelasting op gerealiseerde meerwaarden bij de verkoop van financiële activa. Voor alle duidelijkheid is het van belang te preciseren wat dat zijn:
beursgenoteerde aandelen, obligaties, fondsen, ETF’s, geldmarktinstrumenten en alternatieve beleggingen of afgeleide producten;
niet-beursgenoteerde aandelen;
verzekeringscontracten tak 21 en 23 (waarbij de premietaks, in tegenstelling tot hetgeen werd aangekondigd, niet daalt), tak 26;
crypto-activa;
valuta (o.a. beleggingsgoud).
Het tarief zal zoals aangekondigd 10% bedragen.
Meerwaarde op groepsverzekeringen, pensioenfondsen waarmee werkgevers een aanvullend pensioen opbouwen voor hun werknemers en pensioenspaarfondsen waarmee individueel wordt gespaard voor een pensioen, vallen niet onder het toepassingsgebied van de nieuwe belasting.
Voor aandeelhouders die minstens 20% van de aandelen van een bedrijf hebben, komt er een specifieke regeling. Wij komen hier in een aparte bijdrage op terug. Maar wordt niet voldaan aan de daar vooropgestelde voorwaarden, dan komt men terecht in deze belasting van 10% op elke meerwaarde.
Verenigingen en vzw's die van de overheid de toestemming hebben om giften te ontvangen die fiscaal aftrekbaar zijn (voornamelijk aan goede doelen) zullen niet onder het toepassingsgebied van de meerwaardebelasting vallen.
Vrijstelling van 10.000 euro, eventueel verhoogd tot 15.000 euro
Er komt een jaarlijkse vrijstelling van 10.000 euro (jaarlijks te indexeren). De vrijstelling zal moeten worden gevraagd via de belastingaangifte. Wie de vrijstelling niet gebruikt, kan gedurende 5 jaar telkens 1.000 euro overzetten naar het volgende jaar. Wie meer dan 1.000 euro realiseert, mag niets overdragen. Wie slechts één keer om de 5 jaar een meerwaarde realiseert, kan bijgevolg een maximale vrijstelling van 15.000 euro (te indexeren) bekomen. Met een beleggingsportefeuille op naam van man en vrouw dus 20.000 euro per jaar of, indien wordt overgedragen, tot 30.000 euro na vijf jaar, te indexeren.
Een belegger zal dus afwegen of het aangewezen is om de jaarlijkse vrijstelling van 10.000 euro gedurende 5 jaar niet te benutten om dan een uiteindelijke vrijstelling te krijgen van 15.000 euro of eerder jaarlijks de vrijstelling van 10.000 euro te vragen. Na 5 jaar zal hij dan een belastingvrije winst van 50.000 euro hebben. Een actieve belegger heeft er met andere woorden waarschijnlijk baat bij om jaarlijks de vrijstelling te gebruiken.
De vrijstelling voor wie zijn aandelen tien jaar bijhoudt, is geschrapt.
Gerealiseerde beursverliezen in een bepaald jaar komen in mindering van de te belasten meerwaarde op andere geviseerde activa, maar kunnen niet naar een volgende jaar worden overgedragen. Door verlies in te brengen wordt dus een grotere belastingvrije meerwaarde dan 10.000 euro mogelijk. Indien iemand een verlies realiseert van 7.000 euro op de verkoop van bepaalde aandelen, dan kan hij een belastingvrije meerwaarde verwezenlijken van 17.000 euro. Bijgevolg zal de meerwaardebelasting ongetwijfeld aanzetten tot meer handel. Beleggers zullen zich bij hun beleggingskeuzes sneller laten leiden door de fiscale impact.
In een jaar met veel beursverlies is het dus fiscaal aangewezen te wachten tot het volgende jaar om die te nemen eerder dan die verliezen in een bepaald jaar verloren te laten gaan. Je zal als belegger met verschillende banken dus zelf ook moeten kijken wat de ene bankier doet ten opzichte van de andere om dit te monitoren.
Geen belasting historische meerwaarden
De aanschaffingswaarde die in aanmerking wordt genomen voor de berekening van de meerwaarde is de waarde op 31 december 2025. Het heeft dus geen enkele zin vóór 31 december 2025 financiële activa te gelde te maken om nu nog de meerwaarde te realiseren.
De komende 5 jaar kan ook de historische aankoopwaarde als basis worden genomen als die hoger zou blijken. Heb je in 2025 dus een aandeel gekocht dat eind 2025 veel lager staat, dan moet tot in 2030 pas meerwaardebelasting betaald worden als de verkoopwaarde hoger is dan de oorspronkelijke aankoopwaarde. Voor wie lang aandelen aanhoudt, is dit ook wel een regeltje om in de gaten te houden om die aandelen dan tijdig (net vóór het verstrijken van de vijf jaar) te realiseren.
Exit-taks
Bij emigratie zullen belastingplichtigen nog 2 jaar moeten rapporteren over hun financiële activa en de daarop betrekking hebbende meerwaarden. Indien blijkt dat een belastingplichtige snel is verhuisd naar het buitenland om daar een belastingvoordeel te halen, zal alsnog een taks in België worden geheven.
Reynderstaks
De volledige meerwaarde uit het vastrentende gedeelte van fondsen die meer dan 10% beleggen in vastrentende effecten (obligatiefondsen en gemengde fondsen), wordt krachtens de Reynderstaks belast als roerend inkomen (tegen 30%). Aanvankelijk werd aangekondigd dat deze taks zou worden geschrapt. Dit zal niet het geval zijn.
Om echter te vermijden dat de invoering van de meerwaardebelasting leidt tot dubbele belasting, zal de Reynderstaks voortaan enkel nog van toepassing zijn op de interestcomponent. De meerwaardebelasting zal de winst belasten.
Speculatie en heffing op interne meerwaarden
De bestaande meerwaardebelasting van 33% voor abnormaal beheer, zoals speculatie, blijft bestaan.
Om te vermijden dat de meerwaardebelasting wordt ontweken door aandelen te verschuiven via tussenholdings, wordt de afzonderlijke heffing van 33% op interne meerwaarden binnen vennootschapsstructuren verstrengd. In de nieuwe tekst wordt elke overdracht geviseerd, daar waar in de vorige teksten enkel verkoop geviseerd was en niet inbreng.
Besluit
Voor wie veel portefeuilles heeft bij verschillende banken wordt het nauwkeurig opvolgen van deze belasting, om de minderwaarde van de meerwaarde correct af te trekken en om de vrijstelling juist te claimen, een ganse opgave. Maar die oefening zal ongetwijfeld de moeite zijn zodra de bedragen die belegd worden enige omvang hebben.